Mai Hương
Từ quốc gia có mật độ xe máy cao nhất thế giới, Đài Loan đang từng bước chuyển mình để loại bỏ hoàn toàn xe sử dụng động cơ đốt trong. Thay vào đó, xe điện và mô hình giao thông chia sẻ được kỳ vọng sẽ định hình tương lai bền vững cho hòn đảo này.
Xe máy phủ kín đường, môi trường đô thị gánh nặng ô nhiễm
Với dân số khoảng 23 triệu người nhưng từng sở hữu tới 14 triệu xe máy, Đài Loan là một trong những khu vực có mật độ xe máy cao nhất toàn cầu.
Gần như mỗi người dân đều sở hữu một chiếc xe cá nhân tạo nên sự tiện lợi vượt trội trong sinh hoạt thường ngày.
Tuy nhiên, chính sự phổ biến này lại là nguyên nhân gây ra hàng loạt vấn đề nghiêm trọng.
Theo thống kê, xe máy tại Đài Loan là tác nhân gây ra hơn 20% lượng bụi mịn PM2.5 – một trong những yếu tố hàng đầu gây ô nhiễm không khí và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân.
Trước tình trạng ô nhiễm gia tăng, chính quyền Đài Loan đã ban hành lộ trình loại bỏ toàn bộ xe máy chạy bằng xăng vào năm 2035 và tiến đến cấm ô tô dùng nhiên liệu hóa thạch vào năm 2040.
Hàng loạt chính sách ưu đãi thúc đẩy người dân chuyển sang xe điện
Ngay từ năm 2017, Đài Loan đã bắt đầu chiến dịch kiểm soát khí thải với trọng tâm là chuyển đổi sang xe điện.
Một năm sau, chính quyền địa phương triển khai kế hoạch xây dựng thêm hơn 3.000 trạm sạc, đưa tổng số trạm trên toàn đảo lên khoảng 5.000 trong vòng 5 năm.
Song hành cùng việc phát triển hạ tầng, loạt chính sách hỗ trợ cũng được ban hành: trợ giá mua xe điện, cấp biển số riêng, ưu tiên bãi đỗ và giảm phí gửi xe.
Những biện pháp này giúp người dân dễ dàng tiếp cận xe điện hơn, đồng thời tăng mức độ hiện diện của phương tiện xanh trong đời sống đô thị.
Dù chỉ có khoảng 40.000 xe điện trong hơn 1 triệu xe máy bán ra năm 2017 nhưng một khảo sát thời điểm đó cho thấy gần 60% người dùng sẵn sàng chuyển đổi nếu được hỗ trợ hợp lý, cho thấy tiềm năng lớn của xe điện tại Đài Loan.
Hơn 6.200 tỷ đồng rót vào hạ tầng và nghiên cứu
Để hiện thực hóa mục tiêu giao thông xanh, Bộ Kinh tế Đài Loan công bố gói đầu tư lên tới 7 tỷ Đài tệ (tương đương hơn 6.200 tỷ đồng) để thúc đẩy phát triển xe máy điện. Trong đó:
4 tỷ NTD dành cho xây dựng trạm sạc và hệ thống đổi pin
2 tỷ NTD hỗ trợ người dân chuyển từ xe máy 2 thì sang xe điện
1 tỷ NTD đầu tư vào nghiên cứu và phát triển pin, mô-tơ điện
Xe máy xăng không chỉ là nguồn phát thải lớn mà còn bị xem là nhân tố làm giảm chất lượng sống trong đô thị: chiếm dụng vỉa hè, gây ùn tắc và làm gia tăng tai nạn giao thông.
Việc loại bỏ chúng không chỉ giải quyết bài toán môi trường mà còn góp phần cải thiện hạ tầng giao thông đô thị.
Thúc đẩy phương tiện chia sẻ: Giải pháp kép cho môi trường và giao thông
Nhận thức rằng không phải ai cũng có thể từ bỏ phương tiện cá nhân ngay lập tức, Đài Loan tích cực phát triển mô hình phương tiện dùng chung, đặc biệt là xe máy điện chia sẻ.
Theo thống kê, một chiếc ô tô chia sẻ có thể thay thế tới 15 xe cá nhân, còn mỗi xe máy chia sẻ có thể thay thế 10 xe máy truyền thống.
Điều này góp phần giảm mật độ phương tiện lưu thông, giảm tắc nghẽn và tăng hiệu quả của hệ thống giao thông công cộng.
Không chỉ phù hợp với chiến lược phát triển bền vững, xe máy điện chia sẻ còn mang lại nhiều tiện ích cho người dùng: khả năng tăng tốc mượt, không gây rung, chi phí thấp hơn sở hữu xe riêng.
Toàn bộ xe đều được kiểm tra định kỳ, có bảo hiểm gấp 2–3 lần xe cá nhân và liên tục được nâng cấp phần mềm. Thời gian thay mới trung bình dưới 5 năm giúp duy trì chất lượng đội xe ở mức tối ưu.
Đài Loan cho thấy một “thiên đường xe máy” vẫn có thể xanh hóa giao thông
Dù còn đối mặt với những thách thức về thói quen người dùng và chi phí đầu tư, chiến lược giao thông xanh của Đài Loan vẫn được giới chuyên môn đánh giá cao về tính đồng bộ và quyết liệt.
Với hệ thống chính sách hỗ trợ bài bản, đầu tư vào hạ tầng đúng trọng tâm và nhận được sự đồng thuận từ một bộ phận lớn người dân, Đài Loan đang trở thành hình mẫu trong chuyển đổi giao thông đô thị tại châu Á.
Câu chuyện của Đài Loan chứng minh rằng, ngay cả một nơi từng được mệnh danh là “thiên đường xe máy” cũng hoàn toàn có thể chuyển mình để bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng sống cho cộng đồng.
Mai Hương
